Vermikülit, hidratlı bir magnezyum alüminyum silikat mineralidir. Vermikülit oluşumu, doğal hava koşullarına, hidrotermal eylemlere, sızdıran yeraltı sularına veya bu üç eylemin kombinasyonlarına bağlı olarak çeşitli şekillerde olmuştur.

Bununla birlikte, son yıllardaki araştırmalar, sadece vermikülit için bir hidrotermal köken elde etmeyi ihmal ediyor ve vermikülit oluşumundaki ana etkenlerin, doğal hava koşullarına ve sızdıran yeraltı sularına bağlı olduğuna inanılıyor. Ticari vermikülit yatakları normalde demir taşıyan phlogopite veya biyotit mikadan, alkali metal seviyelerini düşürmek ve yapıya kristalin su eklemek için mineral yapının doğal değişikliklerinden türetilir.

Vermikülit için çeşitli kimyasal formüller verilmektedir. Aşağıda verilen genel formül 65 vermikülit analizinden hesaplanmıştır.
(Na0.21, K0.39, Mg0.19, Ca0.13.6H2O)
( Mg5, Fe + 20.2, Fe + 30.8) [Si5.5, Al2.5, O20] (OH) 4

Birinci parantez içindeki bileşenlerin iyon değiştirilebilir tabakayı temsil ettiği durumlarda, ikinci parantez içindeki bileşenler oktahedral tabakanın katyonlarını oluşturur ve parantez içerisindeki bileşenler tetrahedral katmanı oluşturur.

Vermikülit cevherin diğer minerallerden ayrıldığı ve daha sonra birkaç ana partikül ebadında sınıflandırıldığı açık dökme madenciliği teknikleri kullanılarak maden ocağı çıkarılır. Madencilik faaliyetlerine çevreye olan etkisini en aza indirgemek ve madencilik sona erdiğinde arazisini doğal koşullarına geri getirmek için her bakım yapılır.

Vermikulit’in;

• Ekstra hafif ağırlık
• Yüksek havalanma kapasitesi
• Yüksek su tutma kapasitesi,
• İnorganik ve steril olma özelliği- özellikle soğuk uygulamalarda nemlendirilmiş vermikülit içine karıştırılan tohumlar, malzemenin steril olması nedeni ile çürümeden çimlenmeye hazır hale gelirler.
• Yüksek absorbsiyon gücü
• Absorbe edilen sıvıları yavaş serbest bırakma özelliği- Toprağa karıştırılan gübreleri ve sulama suyunu bünyesinde toplayarak, bitki köklerine yavaş yavaş vererek en sağlıklı gelişimi sağlar.
• Düşük ısı geçirgenliği, yüksek izolasyon özelliği

Rezerv: Türkiye'de vermikülit yataklarının varlığı fazla bilinmemekle birlikte jeolojik çalışmalar sırasında ofıyolit kuşaklarında vermikülit oluşumlarına rastlanmıştır. Şimdiye dek, saptanan en önemli vermikülit yatakları Sivas-Yıldızeli ve Malatya bölgelerindedir Malatya bölgesindeki zuhurlar Aras (1984) tarafından etüt edilmiştir ve farklı bölgelerdeki yeni çalışmalar tarafımızdan başlatılmıştır.

Aras (1984) Malatya vermikülitlerinin genleşme oranlarının oldukça düşük (yaklaşık 2-3 kat) olduğunu ve ekonomik değere ulaşamadığını belirtmiştir ki bu kesin yargıya varmak yanlış olabilir. Çünkü 4-8 saniyedeki ani ısı ile genleşme deneylerinde, deney koşullarının yetersiz olması mineralin gerçek genleşme katsayısı vermemiş olabilir. Rezerv hesapları bu zuhurlarda 6-7 milyon ton muhtemel rezervin olduğunu göstermektedir.

Sivas-Yıldızeli'ndeki vermikülit oluşumunun Türkiye'deki bilinen en büyük ve işletilen tek vermikülit yatağı olduğu ifade edilmektedir. Şimdiye dek Türkiye'de rastlanan vermikülit oluşumlarının hepsi alkali damar kayaçları veya intrüzifleri ile kesilen ultramafık ve mafık kütleler içersindedir.

Kaynak: “VIII Beş Yıllık Kalkınma Planı, Madencilik Özel İhtisas Komisyon Raporu, Endüstriyel Hammaddeler Alt Komisyonu Yapı Malzemeleri III”, (2001)

Vermikülit fide yetiştiriciliğinde tohum ekimi yapılacak karışımı oluşturmak üzere torf ile değişik oranlarda karıştırılarak kullanılır.

Tavsiye edilen oran, 1 lt Vermikülite 1 lt Torf şeklindedir. Vermikülit'in ekstra hafif özelliği tohum ekiminin yapılacağı karışımda daha fazla sayıda küçük hava boşluklarını oluşmasını sağlar. Bu durum kök bölgesinde daha iyi bir havalanmaya ve daha fazla oksijen bulunmasına olanak verir. Yüksek su tutma gücü hızlı ve kuvvetli bir kök gelişimine teşvik eder. Sonuç olarak gelişmiş bir kök sistemi dikim sonrası hızlı bir adaptasyon sağlar.

İnorganik ve steril olma özelliklerinden dolayı Vermikülit hiçbir endişe duyulmadan güvenle kullanılabilecek bir karışım materyalidir. Vermikülit parçacıklarının geniş (fazla bir yüzeye sahip olması su ve beraberindeki bitki besin maddelerinin hızlı bir şekilde tutulmasını, daha sonra bitkinin istediği gibi yavaş yavaş serbest hale geçmesini sağlar.

Vermikülit parçacıklarının fiziksel özelliği nedeni ile fide kökleri daha kuvvetli ve stabil yapıda olacaktır. Bu durum fide köklerinin dış etkenlerden daha az zarar görmesini sağlar.

Vermikülit inorganik bir maddedir ve hiçbir hastalık yada yabancı ot barındırmaz.